Zandsculpturen Garderen

Voor onze laatste dag van deze midweek maakten we de verplaatsing naar Garderen.

De Beeldentuin met ruim 150 zandsculpturen en daarnaast ook nog houtsnijwerk en andere beelden begon in 2008 toen Adri van Ee op zoek was naar iets om meer volk te trekken naar zijn lifestyle winkel.

Zandsculpturen leek wel iets te zijn. In het eerste jaar stonden er een tiental. Tegenwoordig werken een dertigtal kunstenaars uit de hele wereld aan de bouw van een 150 sculpturen, het ene al indrukwekkender dan het andere.

Gisteren hebben we er in Armelo ook enkele gezien maar die zijn niet te vergelijken.

Elk jaar wordt een nieuw thema gekozen. Bij mijn vorige bezoek was het de geschiedenis van de TV, dit jaar was het de 750ste verjaardag van Amsterdam.

Als je dit jaar in de buurt van de Veluwe komt, rij zeker eens naar Garderen. Ook bij slecht weer een prima keuze want quasi alles is overdekt.

Paleis het Loo

Als een mens op een nieuwe tram stapt en een nieuwe voordeur krijgt en die beginnen allebei met een 6 dan krijgt een man al wel eens een speciaal geschenkje van zijn vriendin. En dat is deze keer een driedaagse in de Veluwe.

Op onze eerste dag, die heel mistig begon in België, was Apeldoorn en vooral Paleis het Loo, onze bestemming. Daar was de mist ondertussen verdwenen en had plaatsgemaakt voor een zalig winterzonnetje.

Paleis Het Loo is een paleis gelegen aan de rand van Apeldoorn. Het paleis werd tot 1975 door leden van de Koninklijke familie van Nederland bewoond. Sinds 1984 is het als Nationaal Museum Paleis het Loo opengesteld voor publiek en vinden er tentoonstellingen en evenementen plaats.

De naam ‘Loo’ betekent oorspronkelijk een op hogere zandgrond gelegen licht en mensvriendelijk bos met hoog, opgaand hout. Stadhouder Willem III, achterkleinzoon van Willem van Oranje, kocht in 1684 het middeleeuwse kasteel Het Oude Loo aan, om ernaast een nieuw jachtverblijf op te trekken.

De stadsmeestertimmerman van Leiden, Jacobus Roman (1640-1716), die in 1689 hofarchitect zou worden, ontwierp een vierkant hoofdgebouw (corps de logis) in classicistische stijl, met aan weerszijden ervan zijvleugels. Hoofdgebouw en vleugels waren met elkaar verbonden via halfronde colonnades. Het interieurontwerp is goeddeels van Daniël Marot.

Nadat stadhouder Willem III koning van Engeland was geworden, liet hij het paleis van 1691 tot 1694 uitbreiden met vier paviljoens (een binnen- en een buitenpaviljoen aan weerszijden van het hoofdgebouw) die het hoofdgebouw met de zijvleugels verbonden. De colonnades werden verplaatst naar de nieuw aangelegde tuin. De paviljoens bevatten de koninklijke appartementen van stadhouder Willem III en Mary Stuart, evenals de eetzaal, paleiskapel en schilderijengalerij. Het interieur werd ontworpen door Daniël Marot. De plafondschilderingen zijn van de hand van Johannes Glauber en Gerard de Lairesse. Volgens Jan van Gool werkten Dirk Valkenburg en Dirk Dalens III rond 1700 aan de verfraaiing met vogel- of jachttaferelen.

Het paleis was de zomerresidentie van de Nederlandse stadhouders en koningen van 1686 tot 1975. Het werd voor het laatst bewoond door prinses Margriet en haar echtgenoot Pieter van Vollenhoven.

Paleis Het Loo beschikt over een Hollands-classicistische tuin met Franse invloeden (een vakverdeling afgezet met Japanse hulsthagen). Het is een formele tuin in de stijl van de 17e-eeuwse barok, in navolging van de renaissancetuinen van André le Nôtre, zoals bij het kasteel van Versailles. Vanaf het balkon (op woensdag toegankelijk) is uitzicht op de tuin. De ene kant van de tuin is het spiegelbeeld van de andere. Er zijn meerdere fonteinen in de tuin van paleis Het Loo, met namen die verwijzen naar figuren uit de Romeinse en Griekse mythologie (zoals de Venus- en de Hercules-fontein). (Bron Wikipedia)

Het was niet ons eerste bezoek aan Paleis het Loo maar wel de eerste keer sinds de laatste restauratie en dus ook de eerste keer dat we via de nieuwe ontvangstruimte moesten binnengaan. Daar nog net de tentoonstellingg “Queens” van Andy Warhol te bekijken.

Ondertussen zitten we bij Bas en Valerie in Hotel Vierhouten waar het altijd aangenaam vertoeven is.

Radio in de mist

Zo’n midweekje vliegt toch wel voorbij hè?

Zeker wanneer het maar tot donderdag duurt. Meestal blijven we tot vrijdag maar omdat we tickets hadden voor de try-out van het nieuwe theaterprogramma van Jasper Steverlinck zijn we deze keer maar 4 dagen weggeweest.

Het was de bedoeling om op die laatste dag, op weg naar huis, een tussenstop te maken in ’s Hertogenbosch. Dat is sowieso een gezellige stad om te vertoeven maar er loopt tegenwoordig ook een tentoonstelling omtrent de familie Breughel.

Dat plan hebben we woensdagavond echter laten varen want het eerst mogelijke tijdslot was om 13u15. Dat had gekund maar dan zou het weer stressen worden om ’s avonds naar Jasper te kunnen gaan.

Als alternatief kozen we dan maar voor Radio Kootwijk dat vlakbij  Hoenderloo ligt.

Radio Kootwijk is een voormalig zenderpark op de Veluwe, ten westen van de plaats Apeldoorn, dat in de eerste helft van de 20ste eeuw een belangrijke communicatieverbinding vormde tussen Nederland en zijn toenmalige koloniën, met name Nederlands-Indië. Het werd gebouwd vanaf 1918. Ook werden er voor werknemers woningen gebouwd, die samen het gelijknamige dorp gingen vormen.

In 1917 stonden er al tijdelijke zend- en ontvangststations voor draadloze telegrafie op de lange golf op de hoogvlakte Malabar nabij Bandoeng op het Nederlands-Indische eiland Java, voor contact met het moederland. Er moest ook nog een tegenhanger in Nederland worden gebouwd. Na bestudering van verschillende locaties viel de keuze op een stuk Veluwe, een dunbevolkte landstreek. In de beginjaren werd de zender nog “Radio Hoog Buurlo” genoemd, naar het meest nabijgelegen gehucht. Ook werd zowel voor het dorp bij de zender als voor de zender zelf de naam “Radio Assel” gebruikt, eveneens naar een dichtbijgelegen plaats.

In 1923 begon het Staatsbedrijf der Posterijen en Telegrafie (P&T), voorloper van de P.T.T., met draadloze transoceanische telegrafie via de lange golf. Op 7 januari 1929 werd op het hoofdkantoor van de toenmalige P&T in Den Haag de radiotelefoondienst officieel geopend voor het publiek door koningin-moeder Emma. Na deze gebeurtenis werden de woorden “Hallo Bandoeng, hier Den Haag” legendarisch.

In maart 1980 werd de laatste en grootste zendmast (212 m hoog) neergehaald. In 1999 verloor het park elke zendfunctie. In 2001 werd alle zenderapparatuur uit de gebouwen gehaald, waarna het terrein in 2004 door de Dienst Landelijk Gebied (DLG) in opdracht van de Nederlandse Staat werd aangekocht van KPN (de opvolger van de PTT). Ongeveer 400 van de aangekochte 450 hectare werd direct overgedragen aan Staatsbosbeheer, de eigenaar van het terrein vóór 1918. Vijftig hectare met daarop ongeveer 15 heel diverse gebouwen bleef in eigendom van DLG. Deze ging op zoek naar een nieuwe eigenaar/exploitant voor de gebouwen.

Het hoofdgebouw van het voormalig zenderpark, Gebouw A, is een rijksmonument. Het gebouw in art-deco-stijl door architect Julius Luthmann ontworpen, met sculpturen van beeldhouwer Hendrik van den Eijnde, is een mengvorm van de Berlijnse en de Amsterdamse School.

Het diende als decor voor de Amerikaanse film Mindhunters (uitgebracht 2004), de Nederlandse film Ver van familie (opnames in 2007) en de 42e editie van Kinderen voor Kinderen. Ook figureerde het als snoepfabriek in de jeugdfilm Mega Mindy en de Snoepbaron. Daarnaast werden er diverse videoclips opgenomen, waaronder Sorry van Kensington, Kijk omhoog van Nick & Simon en Onderweg naar later van Suzan & Freek. Meer recent werd het nog gebruikt als Kazerne Zuidpoort in Arcadia. Het gebouw dient vooral als locatie voor evenementen.

Eerder had de Nederlandse zanger Willy Derby een hit met het nummer “Hallo Bandoeng”. Deze titel is een verwijzing naar de bovengenoemde woorden waarmee koningin Emma de radiotelefoondienst met Nederlands-Indië opende.(Bron Wikipedia)

Het gebied is erg desolaat en de mist maakte het nog wat specialer. We hadden dus een goeie beslissing genomen.

En Jasper Steverlinck? Die was niet goed maar geweldig goed. Een heel intiem en ingetogen concert maar wat een stem. Ik denk niet dat er in België iemand is die een betere stem heeft. Ik heb ‘m al vaker gezien, zowel solo als met Arid en hij heeft mij nog geen enkele keer teleurgesteld.

En zo zag Radio Kootwijk er uit als Kazerne Zuidpoort in Arcadia

Hanzestad Elburg

Na onze wandeldag van gisteren hadden we vandaag zin in iets anders.

Dat “anders” werd het Hanzestadje Elburg waar we al eerder op bezoek waren, ook met de fiets.

Maar dat was in het zomerseizoen en het contrast kon niet groter zijn dan nu. Op deze eerder frisse herfstdag was het er bijzonder rustig om niet te zeggen verlaten. Het komende weekend zal dat wel anders zijn want dan is het “winterfeest” en dat zou, volgens een lokale winkelier zo’n kleine 100.000 mensen aantrekken.

Maar nu was het er rustig maar niet minder mooi of pittoresk.

Ooit was Elburg een vissers- en handelsplaatsje dat rechtstreeks op de Zuiderzee uitkeek en bestond uit een lintbebouwing rondom de huidige Ellestraat en het verlengde daarvan. Elburg en haar vrijheid waren onderdeel van het oude Doornspijk. Een charter van graaf Floris V van Holland van 27 maart 1291 is de oudst bekende schriftelijke bron waarin voor het eerst over Elburg als stad wordt gesproken

Elburg was tot 1798 een van de vijf steden in het Kwartier van Veluwe die in hoge mate zelfbestuur hadden en vertegenwoordigers naar de Statenvergadering in Arnhem stuurden. In de Franse tijd werd het kerspel Elburg omgezet naar een gemeente. Een deel van Elburg is een beschermd stadsgezicht. Verder zijn er in Elburg enkele honderden rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en een aantal oorlogsmonumenten.

Miggelenberg en Spelderholt

Vandaag hebben we het niet ver gezocht. Dat moet ook niet wanneer het wandelknooppuntennetwerk op enkele meters van je deur passeert.

Ik had een route van om en bij 8 km uitgestippeld op het Landgoed Spelterholt (knooppunten 21 – 44 – 42 – 69 – 78 – 66 – 40 – 31 – 52 – 21).

Landgoed Spelderholt ligt tussen Hoenderloo en Beekbergen.

De eerste vermelding van het Spelderholt dateert uit 1730. Er wordt een boerderij ‘het Spelderholt’ aan de Speelweg genoemd. ‘Spel’ is waarschijnlijk een afkorting van het woord kerspel, maar het kan ook op de naalden van naaldbomen slaan. De toponiem ‘holt’ verwijst naar een bos dat timmerhout levert. In elk geval was het gebied een holt dat bij een kerspel hoorde.

Op latere kaarten is de naam Speldermark te vinden. De marke was een deel van het kerspel. De Speldermark is in 1870 ontbonden. Ook komt de naam Spelderveld voor. Samen met het Lierderveld vormde dit het gebied tussen Beekbergen, Hoenderloo en Loenen. Het lag aan de rand van een gebied dat in de volksmond al eeuwen “Het groote zand” heette, een met heide begroeide en door schapen begraasde heuvelachtige vlakte.

In 1905 werden de woeste gronden van Spelderholt aangekocht door jonkheer Louis Frederik Teixeira de Mattos om er een buitenverblijf te stichten. Hij liet de Nederlandsche Heidemaatschappij, waar hij een hoge functie bekleedde, de gronden ontginnen.  In 1921 stond Teixeira de Mattos het landgoed, op ongeveer 14 hectare na, af aan de Staat der Nederlanden.

De bossen van Spelderholt zijn aangelegd voor houtproductie. Ze vallen onder boswachterij Ugchelen-Hoenderloo van Staatsbosbeheer. Het beheer richt zich steeds meer op het in stand houden en vergroten van de natuurwaarden. Het is een Natura 2000-gebied. Door stroperij kwamen hier na 1945 nauwelijks meer edelherten voor. Ter instandhouding van de soort op de Veluwe werd het bos in 1956 onderdeel van een Staatswildreservaat. Er werden drinkplaatsen, voerplaatsen, wildakkers en graasweides aangelegd. De hertenpopulatie groeide weer en in 1988 konden verschillende rasters worden weggehaald. Aan de Ringakker, een oude wildakker in het centrum van het Spelderholt staat een wildkijkscherm dat in 2013 vernieuwd is.(bron : Wikipedia)

Jammer genoeg hebben we aan de Ringakker geen wild kunnen zien. Een paar hertjes, everzwijnen of zelfs een wolf waren welkom geweest.  We hebben het moeten doen met het “wild” dat zich op ons terras te goed deed aan nootjes en dergelijke.

Even Apeldoorn bellen?

Met de drukke eindejaarsperiode voor de deur vonden we het we wel nuttig om er nog even tussenuit te knijpen om de batterijen een beetje op te laden.

We kozen voor de Veluwe en meer bepaald voor Landal Miggelenberg, een mooi in het bos gelegen park.

Maar vóór we ons settelden in ons huisje brachten we eerst een bezoekje aan het 12 kilometer verder gelegen Apeldoorn.

De geschiedenis van Apeldoorn gaat terug naar het jaar 792 toen het als “villa ut marca Appoldro” werd genoemd in een schenkingsakte.

Het is ontstaan aan de rand van het hoge middendeel van de Veluwe, een plaats die in de vroege middeleeuwen geschikt was voor landbouw. Het was een plaats waar de grond licht genoeg was om te bewerken en waar ook voldoende water aanwezig was. Het eerste deel van de naam is de vroegmiddeleeuwse vorm apa ‘water’, die ook voorkomt in o.a. Appen, Epe en Wilp. Apeldoorn ligt in een concentratie van apa-namen. Het tweede deel is ontstaan uit de vorm treo, ‘boom’. De oorspronkelijke betekenis van Apeldoorn en ook van o.a. Appeltern in de Betuwe en van Appeldorn in Westfalen, was ongeveer ‘bij een water staande bomen’.

In het begin en de eeuwen daarna was Apeldoorn een klein dorpje, dat bestond uit een paar huizen. Toen tegen het einde van de 16e eeuw de papierindustrie op gang kwam, groeide Apeldoorn snel. In 1684 kocht Willem III van Oranje het huis Het Loo en liet daarnaast Paleis Het Loo bouwen omdat Apeldoorn centraal in een jachtgebied lag. Daarna hebben meerdere leden van de koninklijke familie het paleis bewoond, tot het overlijden van koningin Wilhelmina. Ook Lodewijk Napoleon zou Paleis Het Loo als zomerresidentie gebruikt hebben. Paleis Het Loo is sinds 1984 een museum.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de stad gespaard voor grote oorlogsschade. Wel startten de deportaties van Joden er vroeger dan elders.

n 1942 had Seyss-Inquart uit veiligheidsoverwegingen besloten dat Apeldoorn het regeringscentrum moest worden en dat alle belangrijke diensten Den Haag zouden verlaten om in Apeldoorn of omgeving, zoals in Velp, Arnhem en Nijmegen, te worden gehuisvest. Bij een eventuele invasie vanuit zee zouden de diverse diensten dan nog tijd hebben zich terug te kunnen trekken naar het binnenland van Das Reich. Aanvankelijk werd dit plan door Himmler tegengehouden, maar in 1943 vertrokken toch de eerste diensten naar Apeldoorn, gevolgd in 1944 door meer diensten.

In april 1945, toen de Canadezen Apeldoorn tot aan het Apeldoorns Kanaal wisten te bevrijden, waren de Canadezen van plan de rest van Apeldoorn zwaar te beschieten. De Duitsers waren zich echter al aan het terugtrekken. Om burgerslachtoffers te voorkomen, staken twee verzetsstrijders ’s nachts het bewaakte Apeldoorns Kanaal over om de Canadezen hiervoor te waarschuwen. Daardoor kon de stad op 17 april gemakkelijk worden bevrijd door de 48th Highlanders of Canada.

In de jaren zestig vestigden zich rijksdiensten (Belastingdienst, Domeinen, Kadaster) in Apeldoorn en daarmee ook vele andere bedrijven. Het aantal inwoners groeide weer snel. Daartoe werden in de jaren 60 en 70 van de 20e eeuw de wijken De Maten (30.000 inwoners) en Zevenhuizen (22.000 inwoners) gebouwd. Zevenhuizen bezit de eerste echte hoogbouwwoningen van Apeldoorn.

Op 30 april 2009 werden op Koninginnedag, net tijdens de doortocht van de koninklijke autobus naar Paleis Het Loo, verscheidene toeschouwers aangereden door een auto. Als gevolg van deze aanslag, die vermoedelijk op de koninklijke familie was gericht, vielen acht doden en circa tien gewonden.(Bron: Wikipedia)

Het bezoek aan Apeldoorn was een beetje dubbel. Enerzijds staan er heel mooie huizen en is er veel te zien maar er is ook veel leegstand en we hebben toch ook enkele daklozen langs de vuilbakken zien schuimen om lege blikjes te verzamelen (die ze dan bijvoorbeeld bij de Albert Heijn gaan inruilen voor het statiegeld). Dus mooi maar ook triest. 

Ondertussen zitten we dus in ons huisje, klaar om een paar dagen de Veluwe te verkennen.

Openluchtmuseum

Vanochtend na het laatste ontbijt bij Bas en Valerie moesten we helaas de terugreis naar huis aanvatten.

Uiteraard maakten we nog een tussenstop. Dat deden we in Arnhem waar het Nederlands Openluchtmuseum is. Dat kan je een beetje vergelijken met Bokrijk maar ik vind het persoonlijk wel beter. Het park is heel groot en is verdeeld in zones.

Zo zijn er de zones Erven, Platteland, Dorp, Tuin enzovoort. Er staan bij elk gebouw bordjes met meer uitleg maar wij hadden ook een gids gekocht aan de inkom. Daarin staat dezelfde uitleg maar het is een mooi souvenir.

Ruim 4 uur hebben we er rondgewandeld en nog hadden we niet alles in detail kunnen zien. We hebben ook niet de kans gehad met één van de vintage trams te rijden. Maar niet getreurd, dat is weer een reden om terug te keren.

Morgen moeten we helaas terug aan het werk maar we gaan volgend jaar quasi zeker terug naar Gelderland en dan uiteraard terug naar Vierhouten bij Bas en Valerie.

 

Herfst

Als je naar de Veluwe gaat dan moet je toch minstens één fietstocht of één wandeltocht doen. Wij kozen voor het laatste en trokken daarvoor naar Hoenderloo.

Daar was de start van het Plaggenstekerspad, een klompenpad. Klompenpaden zijn wandelingen over landgoederen, herstelde historische paden en dwars door boerenland. Volgens critici op sommige website zou de wandeling die wij vandaag gedaan hebben niet aan deze voorwaarden voldoen maar dat zal ons worst wezen. Wij hebben een leuke en mooie wandeling gedaan.

Onderweg veel paddenstoelen,herfstbloemen, mooie bospaden, afgevallen kastanjes en eikels, uitgestrekte heide … kortom alles wat je nodig hebt voor een mooie wandeling. Ook het weer zat mee. Na een kwartiertje stappen hingen de jassen al aan de rugzak. Af en toe verschool de zon zich wel achter de wolken maar het was aangenaam wandelweer.

Het was nog eens een goede ouderwetse wandeldag die ook vandaag weer werd afgesloten met de kookkunsten van onze gastheer Bas. Heel lekker eten en aangepast aan onze dieetvereisten. Hotel Vierhouten zou wel eens een jaarlijkse gewoonte kunnen worden.

 

Veluwe

Omdat er sinds onze laatste vakantie wel drie weken zijn gepasseerd en omdat Conny verjaart en omdat wij gewoon willen profiteren van het leven hebben we onze koffer gepakt en zijn we er nog eens op uit getrokken.

Bestemming : De Veluwe.

We zijn daar vorig jaar al naartoe getrokken en afgelopen zomer ben ik zelf nog eens een paar dagen met mijn moeder geweest.

Onderweg naar Nederland zijn we even op een parking gestopt om een paar concertticketjes te kopen. Volgend jaar in februari komen Kaiser Chiefs immers naar De Roma. Ikzelf zag ze al twee keer aan het werk in Werchter en Tienen maar Conny heeft dat geluk nog niet gehad. Omdat we dachten dat dit wel eens snel uitverkocht zou kunnen zijn leek het ons beter om zo vroeg mogelijk in te loggen. En ja hoor, toen we op de website kwamen waren er 430 wachtenden vóór ons. De rij zakte wel met zo’n 40 personen per halve minuut. Soit, we hebben onze tickets, gekocht en betaald op een parking langs de snelweg. De moderne technologie heeft ook zijn goede kanten.

Tegen de middag waren we aan onze eerste tussenstop : het Oude Ambachten en Speelgoedmuseum in Garderen. Een uitgebreide collectie waar je een stap terug in de tijd zet. Een aanrader voor iedereen. Je kan er trouwens ook lekker eten.

De tweede tussenstop bracht ons naar het Veluws Zandsculpturenfestival. Thema dit jaar is reis rond de wereld. Ik had ze al in de zomer bezocht maar deze tweede keer leek alles nog mooier. Ook een aanrader dus.

En nu zitten we na te genieten van het lekkere avondeten dat Bas en Valerie van Hotel Vierhouten voor ons hebben klaargemaakt. Dat was vorig jaar, toen we hier een Pinksterarrangement hadden ook al het geval. Mosterdsoepje als voorgerecht, varkenshaasje met boontjes en hertoginnenaardappeltjes als hoofdgerecht en een sinaasbavarois voor Conny en suikervrije yoghurt met aardbei en banaan voor mij. Ze houden hier immers heel erg rekening met allergieën of dieetbeperkingen (zoals suikervrij of –arm voor een diabetespatiënt als ik).

Het weer was niet super maar verder was de eerste dag van onze vierdaagse een succes. Dat gaat hier weer veel te snel voorbij zijn.

Uitgeregend

Wat doe je wanneer je vriendin, naar jaarlijkse traditie, er een paar dagen op uit trekt met een paar fietsvriendinnen?

Je kan van de gelegenheid gebruik maken om thuis een aantal klussen of een grote schoonmaak uit te voeren.

Of je vraagt aan je moeder of ze geen zin heeft om drie dagen naar De Veluwe te trekken. Uiteraard zegt die ja. En zo zitten we nu in het Fletcher Hotel in Apeldoorn.

Onze minitrip begon in Garderen. Daar is het Veluws Zandsculpturenfestijn. Het thema voor dit jaar is Reis rond de wereld. Een aanrader als je het aan mij vraagt. Niet alleen zijn er heel mooie kunstwerken te zien, er is ook een heel knusse en gezellige brocanteriewinkel aan verbonden. Dit was zeker zijn geld waard. Moeder heeft er in ieder geval van genoten ondanks de regen.

Onze volgende stop vóór we naar ons Hotel gingen was Paleis Het Loo. Deze voormalige woonplaats van onder andere Koningin Wilhelmina en Prinses Irene kan je momenteel weliswaar niet bezoeken omwille van verbouwings- en renovatiewerken maar de tuin is wel een bezoekje waard. Toen ik daar vorig jaar met Conny was hadden we het geluk dat er ook een brocantemarkt was.

Dat geluk hadden we dit jaar niet. Het enige dat we hadden was regen, regen en nog eens regen. Toch zijn we naar de paleistuin geweest. Hij is nog altijd mooi maar te nat.

Al bij al toch een leuke eerste dag gehad.

Voor morgen zijn de weersvoorspellingen beter.