Eigenlijk zouden we op deze tweede dag van de midweek met moeder naar ’s Hertogenbosch gaan. De kerk bezoeken, een stadswandeling doen en uiteraard ook een Bossche Bol eten in ’t Opkikkertje.
Maar de weergoden beslisten er anders over. Aangezien een hele dag regen werd voorspeld zocht ik gisteren naar een alternatief. En dat werd het Kasteel Helmond in … Helmond. Het toegangsticketje voor het kasteel gaf ook nog recht op een bezoek aan twee andere tentoonstellingen aan de overkant van de straat.
Kasteel Helmond is een de best bewaarde waterburcht in Nederland, met het grootste grondplan.
Waarschijnlijk begon Lodewijk Berthout van Berlaer, heer van Helmond, met de bouw van het kasteel tussen 1325 en 1350 nadat zijn vader, Jan I van Berlaer zijn bescheiden bezittingen in de buurt van Lier ruilt tegen de heerlijkheid Helmond bij Jan III van Brabant.
Vanaf het begin waren de vierkante omtrek, de grote, ronde en uitspringende torens op iedere hoeken en de gracht gepland. De familie toonde met dit gebouw haar macht en zorgde voor een sterk en strategisch punt voor de verdediging van de noordoost-grens van het hertogdom Brabant. De vorm van het kasteel sloot aan bij de heersende kasteelarchitectuur van die tijd. Bovendien vormde de stenen behuizing een hele verbetering van het woongenot van de Berlaers.
De voorganger van het kasteel was het Oude Huys: een houten slot of donjontoren. Dat lag op enkele honderden meters van het nieuwe kasteel in een moerasachtige omgeving en was sterk verouderd. Een complex van houten gebouwen kenmerkte dit gebouw dat diende als adellijke woning. Het Oude Huys stond in een veenmoeras in het dal van de rivier de Aa, via een houten brug kon men door de houten palissade het binnenterrein oplopen.
Het was het eerste kasteel van Helmond waarvan de bouw ongeveer rond 1170-75 startte. Maria van Brabant, dochter van Hendrik I van Brabant (in 1218 weduwe van Keizer Otto IV van het Heilige Roomse Rijk en later weduwe van graaf Willem I van Holland) was de bekendste bewoonster van dit kasteel. De bouw van het nieuwe kasteel duurde lang: pas aan het eind van de 17e eeuw had het ongeveer de huidige vorm.
Het kasteel wisselde door de eeuwen verschillende malen van adellijke eigenaar, totdat het in het begin van de 20e eeuw werd aangekocht door de gemeente Helmond. Het kreeg de functie van stadhuis en werd daarna een museum. Het pand werd verbouwd: er kwam een nieuwe entree, een groot trappenhuis, gangen en grote vensters. Met als gevolg een veel kleinere binnenplaats.
De twee tentoonstellingen, een tentoonstelling over fotograaf Alan Webb en eentje getiteld “uniform” waren best wel leuk maar niet echt fantastisch. Geef mij dan maar Michiel Hendrycks of Stephan Vanfleteren.
Maar al bij al toch wel een geslaagde uitstap op deze verder uitgeregende dag. En die Bossche Bol ? Die zal nog even op zich moeten laten wachten.
walkingwithluc 